Rodzaj gwintu żarówki

Ze względu na różnice w budowie opraw oświetleniowych, chociażby ze względu na ich zastosowanie, możemy wyróżnić kilka rodzajów gwintów w żarówkach. 

Gwint Edisona

Do najpopularniejszych z pewnością należą gwinty Edisona. Są to gwinty o przekroju okrągłym, które mają charakterystyczny spiralny wygląd. Montowane są poprzez wkręcanie do oprawy oraz występują w kilku rozmiarach. Oznacza się je literą E oraz numerem określającym wielkość gwintu, np. E5, E14, E27, E40 (gdzie 5=5 milimetrów itd.).

Gwinty halogenowe

Drugą bardzo ważną grupą gwintów są halogenowe. Żarówki tego typu są mocowane poprzez wciśnięcie w oprawkę, czasem na koniec trzeba je delikatnie obrócić o ¼. Gwint halogenowy, nazywany również bagnetowym przypomina wyglądem wtyczkę do kontaktu różnych urządzeń. Posiada cieńsze lub grubsze “nóżki” umieszczone w dolnej części żarówki. Jej górę przeważnie stanowi oprawa w kształcie półkuli, choć może mieć również inne odmiany. Przykładowe żarówki z gwintem halogenowym to: G9, G5,3, GU10, MR16.

Gwinty samochodowe

Istnieje jeszcze jedna gruba gwintów żarówek – występuje ona w źródłach światła produkowanych do samochodów, maszyn czy specyficznych urządzeń. Mają one bardzo małe wymiary. Wśród nich znajdziemy między innymi żarówki: BA15S, BAY15D, C5W, C10W, BA9S, W5W.

Wielkość gwintu żarówki

Jak już wspomnieliśmy, oprócz kształtu, gwinty występują również w wielu rozmiarach. W przypadku gwintów Edisona zmienna jest długość i średnica spiralnego gwintu. I tak żarówka E7 będzie miała gwint o średnicy 7 milimetrów, E27 – 27 mm, a E40 – 40 mm. Mniejsze żarówki Edisona znajdziemy np. w latarkach, większe E14 i E27 w większości lamp w mieszkaniach, a największą E40 – w oświetleniu ulicznym.

Podobnie różne wymiary mają gwinty halogenowe. W tym przypadku jednak dzieli je odległość pomiędzy nóżkami, która może wynosić np. 5,3 milimetra jak w żarówce G5,3.

Moc żarówki

Ważnym parametrem żarówki, który powinniśmy brać pod uwagę podczas zakupów, jest moc żarówki. Oznacza ona ilość prądu, jaka będzie pobierana przez źródło światła w określonym czasie. Żarówki LED posiadają moce m.in. 5W, 7W czy 10W, z kolei żarówki tradycyjne 40W, 60W czy 100W. Tak duże różnice wynikają ze stosowanej technologii. Na własne potrzeby możemy przeliczać te moce. Żarówka LED o mocy 10W będzie odpowiadała klasycznej żarówce o mocy około 90-100W.

Rodzaj żarówki

Nie możemy również zapominać o tym, że na rynku znajdziemy kilka rodzajów żarówek, jeśli chodzi o sposób przetwarzania prądu i powstawania światła. Możemy wyróżnić:

• żarówki tradycyjne z żarnikiem wolframowym,
• żarówki energooszczędne, tzw. świetlówki,
• żarówki halogenowe,
• żarówki LED.

Każda z nich w nieco inny sposób produkuje światło. To z kolei wiąże się m.in. z różnicami w poborze energii, temperaturze barwowej światła czy ogólnej energooszczędności.

Strumień świetlny żarówek

Strumień świetlny to wartość definiująca całościową moc światła emitowaną przez daną żarówkę (czy inne źródło światła). Jego miarą jest lumen. Dzięki lumenom wiemy, ile światła wyemituje dana żarówka. Parametr ten powinien być dla nas kluczowym, ponieważ wskazuje jaką ilość światła otrzymamy po zamontowaniu w lampie określonej żarówki. W przeciwieństwie do mocy, określa ilość światła oddawanego, a nie pobieranej energii.

Skuteczność świetlna żarówek

Skuteczność świetlna (nazywana również efektywnością oraz wydajnością świetlną) oznacza stosunek emitowanego przez źródło światła strumienia świetlnego do mocy, jaką ono pobiera. Efektywność świetlna podawana jest w jednostce lumen/WAT (lm/W). Elementami, które wpływają na wydajność świetlną żarówek, są między innymi:

• rodzaj materiału zastosowanego do produkcji żarnika,
• sposób wykonania żarnika,
• rodzaj gazu (lub jego brak) wewnątrz bańki żarówki,
• moc żarówki,
• napięcie zasilające.

Dla przykładu klasyczna żarówka ma skuteczność świetlną na poziomie około 6-17 lm/W (wartości rosną proporcjonalnie do mocy żarówki), żarówka halogenowa: 14-26 lm/W, żarówka LED 70-120 lm/W.

Temperatura barwowa żarówek – dopasuj kolor do potrzeb

Temperatura barwowa to pojęcie, które opisuje, jakiego koloru światło białe uzyskamy. Wyróżniamy trzy barwy:

• światło białe zimne – od 5300-5500K,

• światło białe neutralne – 3500-4500 K,

• światło białe ciepłe – 2700-3300K.

Każde z tych świateł ma nieco inną charakterystykę i zastosowanie. Światło ciepłe dla naszego oka ma odcień żółty lub nawet pomarańczowy. Doskonale nadaje się do wieczornego relaksu. Ciepłe światło pozwala naszemu organizmowi odpocząć, a jego największą zaletą jest to, że nie obciąża oczu. Stosujemy je w sypialniach, salonach, lampkach do czytania. Światło neutralne jest najbardziej zbliżone do bieli i ma uniwersalne zastosowanie. Z kolei zimne oświetlenie może przybrać niebieski odcień. Jest ono najlepsze do pracy. Pozwala nam się skoncentrować, doskonale pobudza organizm i chroni przed zaśnięciem.

Wskaźnik oddawania barw

Ciekawym parametrem źródeł światła jest wskaźnik oddawania barw. Opisuje on poziom oddawania kolorów przez daną żarówkę. Nazywany również wskaźnikiem Ra oraz CRI. Wyrażany w liczbach od 0 do 100, gdzie 0 oznacza całkowite zniekształcenie, a 100 idealne oddanie barw. Najwyższy CRI mają żarówki tradycyjne (100), LED (70-90) oraz halogenowe (80-100).

Kąt świecenia żarówek LED

Kąt świecenia LED oznacza przestrzeń, jaką jest w stanie oświetlić nasza żarówka. Wybierając żarówkę LED z szerokim kątem świecenia, zyskamy możliwie mocno rozproszone światło, z kolei wąski kąt oznacza oświetlenie punktowe. Należy pamiętać, że kąt świecenia żarówki LED może zostać ograniczony przez oprawę lampy. Kupując żarówkę, warto zwrócić uwagę również na ten parametr, gdyż od niego zależy to, w jaki sposób światło będzie się “rozchodziło” po wnętrzu.

Efektywność energetyczna żarówek tradycyjnych, halogenowych i LED

Klasa efektywności energetycznej to oznaczenie stosowane w celu opisania stosunku wydajności żarówki do ilości energii, którą ona pobiera. Oznaczana jest ona literami od A do G. Przy czym litera A może jeszcze oznaczenie plusami: A+, A++, A+++. Najwyższą efektywność energetyczną ma żarówka A, najgorszą G, przy czym aktualnie nie ma już na rynku takich słabych źródeł światła. Dla przykładu dobrej jakości żarówki LED mają efektywność energetyczną A, a tradycyjne żarówki D-E.

Pozostałe parametry żarówek, na które warto zwrócić uwagę

Innymi parametrami, na którymi warto zwrócić uwagę, wybierając idealną żarówkę, są między innymi:

• ilość włączeń i wyłączeń żarówki,
• trwałość – szacowany czas działania żarówek,
• zakres temperatur, w których żarówka będzie działać,
• rodzaj diody (dotyczy żarówek LED),
• oznaczenia, jak utylizować żarówkę.